Ders Notları - Biyolojik Risk Etmenleri

·         Biyolojik etkenlere maruziyetin olabileceği işler listesi

·         Gıda üretilen fabrikalarda çalışma.

·         Tarımda çalışma.

·         Hayvanlarla ve/veya hayvan kaynaklı ürünlerle çalışma.

·         Sağlık hizmetlerinin verildiği yerlerde, karantina dahil morglarda çalışma.

·         Mikrobiyolojik teşhis laboratuarları dışındaki kliniklerde, veterinerlik ve teşhis laboratuvarlarındaki çalışma.

·         Atıkları yok eden fabrikalarda çalışma.

·         Kanalizasyon, arıtma tesislerindeki çalışma.

·         Enfeksiyon zinciri

·         Enfeksiyon Etkeni: patojenite- virülans

·         Bulaşma Yolları: Temas, ortak kullanılan cansız maddeler, hava ve vektörler.

·         Duyarlı Kişi (Konakçı)

·         Çevre etmeni: Isı değişiklikleri, nem, radyasyon, hava basıncı, hava akımının hızı, kimyasal maddeler, gazlar ve toksinler.

·         Zoonoz;doğal koşullarda insanların ve hayvanların birbirine bulaşan hastalığıdır.( WHO tanımı)

·         Biyolojik etkenler, enfeksiyon risk düzeyine göre 4 risk grubunda sınıflandırılır

·         Grup 1 biyolojik etkenler: İnsanda hastalığa yol açma ihtimali bulunmayan biyolojik etkenler.

·         Grup 2 biyolojik etkenler: İnsanda hastalığa neden olabilen, çalışanlara zarar verebilecek, ancak topluma yayılma olasılığı olmayan, genellikle etkili korunma veya tedavi imkanı bulunan biyolojik etkenler.

·         Grup 3 biyolojik etkenler: İnsanda ağır hastalıklara neden olan, çalışanlar için ciddi tehlike oluşturan, topluma yayılma riski bulunabilen ancak genellikle etkili korunma veya tedavi imkanı olan biyolojik etkenler.

·         Grup 4 biyolojik etkenler: İnsanda ağır hastalıklara neden olan, çalışanlar için ciddi tehlike oluşturan, topluma yayılma riski yüksek olan ancak etkili korunma ve tedavi yöntemi bulunmayan biyolojik etkenler.

·         Biyolojik etkenlere maruz kalma riski bulunan herhangi bir çalışmada, işçinin sağlık ve güvenliğine yönelik herhangi bir riski değerlendirmek ve alınması gereken önlemleri belirlemek için, işçinin maruziyetinin türü, düzeyi ve süresi belirlenir.

·         Sağlık gözetiminin yapıldığı bu durumlarda, kişisel tıbbi kayıtlar, maruziyetin son bulmasından sonra en az 10 yıl süre ile saklanır.

·         İşverenler, Grup 3 ve/veya Grup 4 biyolojik etkenlere maruz kalan işçilerin listesini, yapılan işin türünü, mümkünse hangi biyolojik etkene maruz kaldıklarını ve maruziyetler, kazalar ve olaylarla ilgili kayıtları, uygun bir şekilde tutulur.  Bu liste ve kayıtlar maruziyet sona erdikten sonra en az 20 yıl saklanır.

·         Kalıcı veya gizli enfeksiyona neden olduğu bilinen biyolojik etkenlere maruziyette.

·         Eldeki bilgi ve verilere göre, seneler sonra hastalığın ortaya çıkmasına kadar teşhis edilemeyen enfeksiyonlara sebep olan biyolojik etkenlere maruziyette.

·         Hastalığın gelişmesinden önce uzun kuluçka dönemi olan enfeksiyonlara sebep olan biyolojik etkenlere maruziyette.

·         Tedaviye rağmen uzun süreler sonra nükseden hastalıklara yol açan enfeksiyonlara sebep olan biyolojik etkenlere maruziyette.

·         Uzun süreli ciddi arıza bırakabilen enfeksiyonlara sebep olan biyolojik etkenlere maruziyette kişisel tıbbi kayıtlar bilinen son maruziyetten itibaren 40 yıl süre ile saklanır.

ü  İşverenler Grup 2, Grup 3 ve Grup 4 biyolojik etkenlerin ilk kez kullanımında, işin başlamasından en az 30 gün önce Bakanlığa bildirimde bulunmakla yükümlüdürler

ü  Bakanlığa yapılan bildirimler;

·         İşyerinin unvan ve adresini,

·          İşyerinde sağlık ve güvenlikten sorumlu kişilerin adı, soyadı, unvanı ve bu konudaki yeterliliğini,

·          Risk değerlendirmesinin sonucunu,

·          Biyolojik etken türlerini,

·          Öngörülen korunma ve önleme tedbirlerini içerir.