Ders Notları - Kaldırma Araçlarında İSG

  

ü  Kaldırma Ve İletme Makinelerinin Sınıflandırılması

·         vinçler (kule vinçler, mobil vinçler, oklu, raylı, köprülü,ayaklı köprülü, tek raylı ve seyyar vinçler, gırgırvinçler, caraskallar )

·         platformu kaldırıcı arabalar (forklif),

·         palangalar (elektrikli, pnömatik, hidrolik, zincirli,halatlı),

·         asansörler

ü  Tamburlar

·         tamburlarının yanları flaşlı olmalıdır. Flaş genişliğisarılan halatın çapının 2,5 katı olmalı, halat

fırlamalarını önleyecek şekilde yapılmalıdır

·         Halatın ucu tambura iyi bağlanmış olmalı, yük tutmaelemanı en alt seviyede bulunduğu zaman, yivli

tambur üzerinde en az iki sarım halat kalmalıdır

ü  Zincirler

·         Zincir baklalarındaki aşınma baklakalınlığının dörtte birini geçmişse zincirkullanılmamalıdır    

·         Baklalardaki boyuna uzama %5’ igeçmişse zincir kullanılmamalıdır.

·         En ağır yük için,kaldırma ve bağlama (sapan) zincirlerinin vekancalarının güvenlik kat sayısı en az 5 olacaktır.

·         Çelik halatların güvenlik kat sayısı 6 dan aşağı olmayacak vehalatların ek yerleri,halkaları,başlık ve bağlantıları halatların kaldıracağı enağır yüke dayanıklı olacaktır

·         6 bükümlü çelik halatların 50 santimetre veya özel çelik halatların1 metre boyunca dayanımlarını,aşağıda gösterilen miktarlardakaybetmiş olanları kullanılmayacaktır.

Ø  7 telli çelik halatlarda % 12,

Ø  19 telli çelik halatlarda % 20,

Ø  37 telli çelik halatlarda % 25,

Ø  61 telli çelik halatlarda % 25,

Ø  Seal özel çelik halatlarda % 12,

Ø  Üçgen bükümlü özel çelik halatlarda% 15,

Ø  özel çelik halatlarda % 20.

·         Çelik halatların bağlantı kısımlarında tellerin aşınması,kopmasıve bağlantının gevşemesi gibi hallerde,halatın 1-3 metresi,uygun şekildekesilecek ve halatın başları,yeniden uygun şekilde bağlanacaktır.

·         Kaldırma veya çekme işlerinde kullanılan ip halatlar,iyi cinskenevirden veya benzeri elyaftan yapılacak ve bunların kopmayakarşı,güvenlik kat sayıları en az 3 olacaktır.

ü  Kaldırma araçlarının kancalarınıngüvenlik kat sayısı (taşıma gücü),taşıyacakları yükünen az; el ile çalıştırılanlarda 3 katına,mekanik olarakçalışanlarda 4 katına ve erimiş maden veya yakıcıveya aşındırıcı (korozif) maddeler gibi tehlikeli yükleri taşıyanlarda ise, 5 katına eşit olacaktır.

ü  Ray üstünde çalışan vinçlerde,vinç kabinine ve vinç köprügeçitlerine çıkmayı sağlayan sabit merdivenlerle vinç köprülerin her ikitarafında ve köprü boyunca en az 45 santimetre genişliğinde geçit veyasahanlıklar bulunacaktır

ü  Vinç arabalarının geçit ve sahanlıkları ile bunların altına veüstüne rastlayacak sabit tesisler arasında 180 santimetreden az açıklıkbırakılmayacaktır.

ü   5 ton veya daha fazla yük kaldıran raylı vinçlerde,2 elektriklifren veya bir elektrikli ve bir mekanik fren bulundurulacaktır

ü  Halatlar

§  Kaldırma araç ve makinelerinde kaldırma ve bağlama (sapan) elemanıolarak muhtelif cins halatlar kullanılmaktadır. Başlıcaları; Kendir halat,naylon halat, fiber halat, cam halat, demir halat, çelik çekme halatları vetel halatlarıdır

·         tel-çelik halatlar Belirli periyotlarla uygun yağ ileyağlanmalıdır.Kaynak alev ve ısılarına maruz

bırakılmamalıdır.Güvenlik kat sayısı en az 6 olmalıdır.

ü  Tel halatların muayenesi:

·         Hareketli halatlarda,bir halat sarımında rasgele dağılmış 6 ve daha fazla kırıktel varsa veya 1 kordonda 3 ve daha fazla kırık tel varsa,

·         Askı veya duran halatlarda,bir halat sarımında 3 veya daha fazla kırık telvarsa,

·         Bir bağlantının yakınında 1 veya daha fazla kırık tel varsa,

·         Hareketli halatlarda,kordonlar arasındaki çubuklarda herhangi bir kırıkbelirtisi varsa halat değiştirilmelidir.

ü  Bir halatın çapı,aşağıdaki değerlerin altına indiyse,halat değiştirilmelidir.

·         19 mm’ye kadar çaplı halatlarda 1mm.,

·         22-28 mm arasında çaplı halatlarda 1,5 mm

·         32-38 mm arasında çaplı halatlarda 2mm.

ü  Vinçler ve krenler

·         Kaldırma makineleri çalışmaya başlamadan önce operatörleri tarafından kontrol edilmeli, çelikhalatlar, zincirler, kancalar, sapanlar, kasnaklar, frenler ve otomatikdurdurucular, yetkili bir teknik eleman tarafından her üç aydabirbütünüyle kontrol edilerek, periyodik kontrol raporu düzenlenmelidir.

·         Yüksek gerilim harları yakınındaçalışmak gerekiyorsa, gerilim ile enaz 3048 cm.lik uzaklık olmalıdır.

·         Operatör vincini terk ediyorsa stopetmeli,

·         vinci istenen değerlerarasında çalışmıyorsa makinasınıderhal durdurmalıdır.

·         Normalin üzerinde bir yükkaldırılıyorsa yük 3-5 cmkaldırıldıktan sonra frenler testedilmelidir

ü  Transportörlerde Güvenlik

·         Yüksekte bulunan konveyörlerin kenarlarında yürüyüş platformlarıolacaktır.

·         Üzerlerinden geçilmesi için geçit platfomları yapılacaktır.

·         Altlarına saç veya tel kafes koruyucular yapılacaktır.

·         Uzun mesafeli konveyörlerde ikaz sistemi olacaktır.

·         Güvenlik teli-Güvenlik stopları olacaktır

·         Eğimli konveyörlerde enerji kesilmesi halinde ters hareketi önleyicimekanik bir tertibat bulunacak

·         Kaldırma makinaları,kabul edilen en ağır yükünen az 1.5 katını,etkili ve güvenli bir şekildekaldıracak ve askıda tutabilecek güçte olacakve bunların bu yüke dayanıklı ve yeterli yükfrenleri bulunacaktır.

Pnömatiktransportörlere, taşıyacakları, malzemeler el ileverildiği ve besleme ağzının çapı 30 santimetre veya daha büyük olduğuhallerde, bu ağızlara, kanallardan en az 1 metre uzakta uygun hunileryapılacaktır.