Ders Notları - Ekranlı Araçlarla Çalışmada İSG

ü  Ekranlı Araçlarla Çalışma Yönetmeliği çalışanınsağlığını ve güvenliğini korumak için mesleki risklerin önlenmesi, eğitim vebilgi verilmesi dahil, her türlü önlemi alma, korunma ve ergonomi eğitimi Uygulama konusunda işverene yükümlülükler getirmektedir

ü  Ekranlı Araçlarla Çalışmalarda Sağlık ve Güvenlik Önlemleri HakkındaYönetmelik” gereğince Ekranlı Araçlarla çalışanlarımızın, "işe giriş" ve"periyodik göz muayenelerinin” yapılarak kayıt altına alınmasıgerekmektedir.

Periyodik muayene aralığı;

·         Rahatsızlığı olmayanlar için 40 yaş altında ise 5 yılda bir kez,

·         40 yaş üstünde ise 3 yılda bir kezdir.

ü  Göz ile ilgili yaşanabilecek problem, her anlamdaergonomik koşulların sağlanmadığı durumlardaortaya çıkan Computervisionsyndromeyanikuru gözadıyla bilinen hastalıktır. Belirtileriarasında, gözde kuruma hissi, ağrı, yanma,kızarma, kumlanma, görme bulanıklığı, baş ağrısıve boyun ağrısı sayılabilir

ü  Ekranlı Araçlarla Çalışmalarda Sağlık ve Güvenlik Önlemleri

1 – Standartlara ve daha önemlisi, çalışana uygun çalışma masası ve sandalye kullanımı

2 – En az 17 " boyutunda monitör ( LCD için 15 " )

3 – Refleksiyon sınıflamasına göre 1.ci sınıf monitör kullanımı

4 – Monitör üst kenarı göz hizasında (bifokal gözlük kullananlarda biraz daha aşağıda

5 – Göz ekran mesafesi monitör boyutlarına göre 50-80 cm

6 – Ekranda pozitif görüntü ile çalışma ( açık renk zemin üzerine koyu renk yazı karakteri )

7 – Ekranda standartlara uygun karakter büyüklüğü

8 - Optimal nem oranına sahip çalışma ortamı

9 – Standartlara uygun aydınlatma koşulları ve yansımaları önleyecek yerleşim

10 – 45 dakika ile 1 saatlik dilimlerde kısa süreli ara dinlenmeleri

11 – Gözleri dinlendirecek egzersizlerin uygulanması

ü  Muayene sonucunda ekranlı araçlarla çalışanların göz doktoruna sevkkriterleri;

Ø  Uzak görme en az 1 gözde 8/10’un altında ise

Ø  Yakın görme en az 1 gözde 8/10’un altında ise

Ø  İşyeri hekiminin muayenesi sonucunda sevk kararı vermesi halinde

Ø  Çalışanın rahatsızlık beyanı ile sevk talebi halinde

ü  Ekranlı Araçlarla Çalışmalarda Sağlık ve Güvenlik ÖnlemleriHakkında Yönetmelik

4857 sayılı İş Kanunu kapsamına giren ve ekranlı araçlarla çalışmaların yapıldığı tüm işyerlerini kapsar.

Ancak, bu Yönetmelik hükümleri:

a) Hareketli makine ve araçların kumanda kabinleri ve sürücü mahallinde,

b) Taşıma araçlarındaki bilgisayar sistemlerinde,

c) Toplumun kullanımına açık bilgisayar sistemlerinde,

d) İşyerinde, kullanımı sürekli olmayan taşınabilir sistemlerde,

e) Hesap makineleri, yazar kasa ve benzeri, data veya ölçüm sonuçlarını gösteren küçük ekranlı cihazlarda,

f) Ekranlı daktilolarda, uygulanmaz.

ü  Ekranlı araç : Uygulanan işlemin içeriğine bakılmaksızın ekranında harf, rakam, şekil,grafik ve resim gösteren her türlü araç

ü  Operatör: Ekranlı aracı kullanan kişi

ü  Zorlayıcı Travmalar : Göz yorgunluğu, kas gücünün aşırı kullanımı, uygun olmayanduruş biçimi, uzun süre ekranlı araç karşısında ara vermeden çalışma, aşırı iş yüküduygusu, zihinsel yorgunluk ve stres ile gürültü, ısı, nem ve aydınlatmanın neden olduğu olumsuzluklarının tümü

ü  Çalışma merkezi : Operatörün oturduğu sandalye, ekranlı aracın konulduğu masa,bilgi kayıt ünitesi, monitör, klavye, yazıcı, telefon, faks, modem ve benzeri aksesuar veekranlı araçla ilgili tüm donanımların tamamının veya bir kısmının bulunduğu çalışma yeri

ü   Ekranlı araçlarla çalışanlara verilecek Eğitim, özellikle aşağıdaki konuları içerecektir;

• Zorlayıcı travmalar ve korunma yolları,

• Doğru oturuş,

• Gözlerin korunması,

• Gözleri en az yoran yazı karakterleri ve renkler,

• Çalışma sırasında gözleri kısa sürelerle dinlendirme alışkanlığı,

• Gözlerin, kas ve iskelet sisteminin dinlendirilmesi,

• Ara dinlenmeleri.

ü  Aşağıdaki durumlarda işçilerin göz muayeneleri yapılacaktır;

• ekranlı araçlarla çalışmaya başlamadan önce,

• düzenli aralıklarla ve

• ekranlı araçla çalışmalardan kaynaklanacak görme zorluğu olduğunda.

ü  EKRANLI ARAÇLARLA ÇALIŞMALARDAARANACAK ASGARİ GEREKLER

1.Ekipman

Bu tür ekipmanın kullanımı işçiler için risk kaynağı olmayacaktır.

·         Monitör

·          Klavye

·          Çalışma masası veya çalışma yüzeyi

·          Çalışma sandalyesi

2. Çalışma ortamı

a) Gerekli alan: çalışma merkezi yeterli genişlikte olacak ve uygun şekilde düzenlenecektir.

 b) Aydınlatma:Operatörün gereksinimleri ve yapılan işin türü dikkate alınarak uygun aydınlatma şartları sağlanacak, arka planla ekran arasında uygun kontrast bulunacaktır

 c) Yansıma ve parlama:Pencereler, açıklıklar ve benzeri yerler, saydam veya yarı saydam duvarlar

ve parlak renkli cisim ve yüzeylerden ekran üzerine direk ışık gelmeyecek ve mümkünse yansımalar önlenecektir.

 d) Gürültü:Çalışma merkezlerinde kullanılan ekipmanların gürültüsü çalışanların dikkatini dağıtmayacak ve karşılıklı konuşmayı engellemeyecek düzeyde olacaktır

e) Isı : Çalışma merkezindeki ekipmanlar çalışanları rahatsız edecek düzeyde ortama ısı vermeyecektir

f) Radyasyon :Çalışma merkezindeki görünür ışık dışındaki tüm radyasyonların sağlığazarar vermeyecek düzeylerde olması için gerekli önlemler alınacaktır.

g) Nem :Çalışma ortamındaki nemin uygun düzeyde olması sağlanacak ve bu düzeykorunacaktır.

3.Bilgisayar programları

Programlar işe uygun olacaktır. Operatörün bilgisi dışında programlara müdahale edilemeyecektir.

ü  MKİH risk etkenleri işle ilgili ve kişisel olarak ikiye ayrılmaktadır

İş İle İlgili Risk Etkenleri

Ø  Fiziksel risk etkenleri: Tekrarlamalı, zorlamalı ve aşırı güçharcamalı hareketler, statik vücut pozisyonları, kötü postür,vücudun ve kolların yanlış vücut mekanikleriyle kullanımı,alışılmamış iş aktiviteleri, lokalize temasa bağlı streslerdir.

Ø  Ergonomik risk etkenleri: İş istasyonunda, oturma yerinin,masanın, ekranın, klavyenin ve “mouse”un yüksekliğinin vekullanımının çalışana uygun olmaması, aydınlatma ve sıcaklığınyetersiz olması gibi etkenlerdir.

Ø  Psikososyal risk etkenleri: İş memnuniyetsizliği, iş monotonluğu,yetersiz denetçi ve iş arkadaşı desteği, ağır iş yükü, sorumluluğu vebaskısı altında çalışma, yetersiz iş organizasyonu gibi etkenlerdir.

Kişisel Risk Etkenleri

MKİH oluşumunda cinsiyet, yaş, kondisyon ve sigara içimi gibi kişisel etkenlerdir.

Ekranlı Araçlarla Çalışmalarda Sağlık ve Güvenlik Önlemleri Hakkında Yönetmelik yayımlandığı tarihte faaliyette olan çalışma merkezlerinin en fazla 2 yıl içinde Yönetmelik hükümlerine uygun hale getirilmeleri zorunludur