ü
İşyeri ortam faktörleri;
1- Fiziksel
Faktörler
2- Kimyasal
Faktörler
3- Biyolojik
faktörler
4- Ergonomik
faktörler
5- Psikososyal
faktörler
İŞYERLERİNDEKİ FİZİKSEL RİSK ETMENLERİ
ü Gürültü
ü Titreşim
ü Termal
Konfor
Ø Nem
Ø Sıcak
Ø Soğuk
Ø Isıtma
Ø Havalandırma
Ø Aydınlatma
ü İyonize ve
Noniyonize Işınlar
ü Alçak ve
Yüksek Basınç
GÜRÜLTÜ
ü
Ses ;Gaz, katı ve sıvı cisim
moleküllerinin, hava basıncında yaptıkları dalgalanmaların, kulağa etkisiyle
oluşan bir duygu (enerji-dalga)’dır.
ü
sesin dalga boyu (λ) (cm)
Arka arkaya
gelen iki sinüs tepe noktası arasındaki toplam uzaklığa, dalga boyu denir.
ü
sesin periyodu (t)(sn)
Bir dalga
boyu için geçen zamana periyot denir.
ü
sesin frekansı (f)(1/sn&hertz-hz)
Birim
zamandaki dalga sayısına frekans denir.Uzun dalgalar düşük frekansa, kısa
dalgalar yüksek frekansa sahiptir.
ü
sesinhizi(m/sn)
Sesin hava
ve su gibi değişik ortamlarda birim
zamanda aldığı yola sesin hızı denir.Sesin hızı yayıldığı ortamın
sıcaklığına ve yoğunluğuna bağlıdır.
ü
ses basıncı (bar - newton/cm²)
Sıkışma ve
genleşme arasındaki basınç farkına ses basıncı denir.
ü
sesingücü(w)
ses
kaynağından bir metre (1m) uzaklıktaki ses basıncına sesin gücü denir.
ü
sesinyoğunluğu (w/m²)
ses gücünün
belirlenmiş birim zamanda birim alana düşen miktarına sesin yoğunluğu denir. işitilebilen en düşük ses yoğunluğuna işitme eşiği denir.
ü
sesyoğunlukdüzeyi(bell-db)
birim
alandaki ses yoğunluk düzeyinin ölçülmesine ses yoğunluk düzeyi denir.
ü
sesinşiddeti
sesin
yoğunluk düzeylerine sesin şiddeti denir.aynı sürede daha çok dalga üreten
ses kaynağının frekansı daha fazladır. Kulağımız için yüksek frekanslı
(ince-tiz) sesler, alçak frekanslı (kalın-pes) seslerden daha zararlıdır
Genliği derin olan ses, şiddetlidir.
ü
gürültünün tanımı;
ü ILO: “İşitme kaybına yol açan, sağlığa zararlı olan veya başka
tehlikeleri ortaya çıkaran bütün seslerdir.”
ü ÇB: “Gelişi güzel, arzu
edilmeyen, istenmeyen, rahatsız edici sestir.”
Endüstrideki gürültü ise; işyerlerinde çalışanların üzerinde
fizyolojik ve psikolojik etkiler bırakan ve iş verimini olumsuz yönde etkileyen
sesler olarak tanımlanabilir.
ü Duyma Eşiği: İnsan kulağının ilk uyum sağladığı ses şiddeti 0 (sıfır) dB’dir.
Buna duyma eşiği denir.
ü Ağrı Eşiği: İnsan kulağının dayanamadığı ses şiddeti ise 140 dB’dir. Buna ağrı eşiği denir.
ü İşitilebilir Frekans Aralığı: İnsan kulağı 16-20.000 Hertz olan
sesleri işitilebilir.
ü MaruziyetSınır Değeri LEX, 8h=87dB(A)
ü En YüksekMaruziyetEtkin DeğeriLEX, 8h=85dB(A)
ü En DüşükMaruziyetEtkin DeğeriLEX, 8h=80dB(A)
ü Gürültü
ölçme cihazları, anlık gürültü ölçme cihazları, ortam dozimetreleri ve kişisel
dozimetreler şeklinde düzenlenmiştir.
ü
GÜRÜLTÜ KAYNAĞINDA ALINMASI GEREKEN
ÖNLEMLER
·
Kullanılan makinelerin, gürültü
düzeyi düşük makineler ile değiştirilmesi,
·
Gürültü düzeyi yüksek olarak yapılan işlemin, daha az gürültü gerektiren işlemle
değiştirilmesi,
·
Gürültü kaynağının ayrı
bir bölmeye alınması,
ü
Gürültünün sebep olduğu işitme kaybı tipleri
1- İletim tipi
işitme ;kaybı kulak zarında ve orta kulak kemiklerinde
2- Algı ipi
işitme kaybı; iç kulakta duyma hücrelerinde
ü
GÜRÜLTÜLÜ ORTAMDA ALINMASI GEREKEN
ÖNLEMLER
·
Makinelerin yerleştirildiği
zeminde, gürültüye ve
titreşime karşı yeterli
önlemlerin alınması,
·
Gürültü kaynağı ile gürültüye
maruz kalan kişi arasına gürültüyü önleyici engel koymak,
·
Gürültü kaynağı ile gürültüye maruz kalan kişi arasındaki mesafeyi artırmak,
·
Sesin geçebileceği ve yansıyabileceği duvar, tavan, taban gibi
yerleri ses emici malzeme ile
kaplamak,
ü
GÜRÜLTÜYE MARUZ KALAN KİŞİDE ALINMASI
GEREKEN ÖNLEMLER
·
Gürültüye maruz kalan kişinin, sese karşı iyi izole edilmiş bir bölme içine
alınması,
·
Gürültülü ortamdaki çalışma süresinin kısaltılması,
·
Gürültüye karşı etkin kişisel
koruyucu kullanmak,
ü
TIBBİ KORUNMA (Koruyucu-Önleyici)
·
Gürültülü işlerde çalışacakların işe girişlerinde odyogramları alınmalı ve sağlıklı
olanlar çalıştırılmalı,
ü
İş kazalarının önlenmesinde kesin denilebilecek,
yeterli önlem alınabiliniyorsa,
gürültülü işlerde doğuştan sağır ve
dilsizlerin çalıştırılması da düşünülebilir,
ü
Gürültülü işlerde çalışanların, her altı ayda bir odyogramları alınmalı ve işitme kaybı görülenlerde
gerekli tedbirler alınmalıdır.
ü
Sağlık Kuralları Bakımından Günde Ancak Yedi buçuk Saat veya
Daha Az Çalışılması Gereken İşler Hakkında Yönetmelik 15.04.2004/25434
Madde:4-u
«İşçiler gürültü düzeyi 85 dB’li aşan işlerde günde ancak yedi
buçuk saat çalıştırılabilir. Fazla çalıştırmak yasaktır.»
ü
Endüstride,
gürültünün sebep olduğu işitme
kayıpları da fiziksel etkenlerle olan meslek
hastalıkları grubuna giren bir
meslek hastalığıdır.
·
Gürültü zararlarının meslek hastalığı sayılabilmesi için;
gürültülü iş’te en az iki yıl,
·
Gürültü şiddeti sürekli
olarak 85 dB.’ İn üstünde olan işlerde
en az 30 gün çalışmış olmak gereklidir.
·
Yükümlülük süresi 6 aydır.
TİTREŞİM
ü
Titreşim (vibrasyon): Mekanik bir sistemdeki salınım hareketlerini tanımlayan bir
terimdirTitreşimin özelliğini, frekansı,
şiddeti ve yönü belirler
ü
Tüm vücudun veya el ve kolların
titreşime maruziyeti sonucunda oluşan
etki;
·
1.Titreşimin frekansına,
·
2.Titreşimin şiddetine,
·
3.Titreşimin yönüne,
·
4.Titreşime maruz kalınan süreye,
·
5.Titreşimin uygulandığı bölgeye-büyüklüğüne,
·
6.Titreşime maruz kalan kişinin yaşına, cinsiyetine ve kişisel duyarlılığı
ile genel sağlık durumuna bağlıdır
ü
Birim zamandaki titreşim
sayısına, titreşimin frekansı denir.
ü
Titreşimin oluştuğu ortamda, titreşen enerjinin hareket yönüne dik, birim alanda, birim zamandaki akım
gücüne, titreşimin şiddeti denir.
ü
El-Kol titreşiminde 1-1000 Hz frekanslar hissedilir.
·
8 saatlik çalışma süresi için günlük maruziyet sınır değeri 5 m/s²
·
8 saatlik çalışma süresi için günlük maruziyet etkin değeri 2,5 m/s²
ü
Tüm vücut titreşiminde 1-80 Hz frekanslar hissedilir.
·
8 saatlik çalışma süresi için günlük maruziyet sınır değeri 1,15 m/s²
·
8 saatlik çalışma süresi için günlük maruziyet etkin değeri 0,5 m/s²
ü
İşçi sağlığı bakımından önemli olan
titreşim, frekans bantlarına ayrılarak vibrasyon
detektörü ile ölçülür.
Titreşim, vücuda yayıldığı nokta veya
bölgeye en yakın yerden ölçülür.
ü
Titreşimden oluşan meslek
hastalığının yükümlülük süresi 2 yıldır.
0 yorum:
Yorum Gönder