Sadece Türkiye’de değil, tüm dünyada inşaat sektörü en riskli sektörler arasında yer almaktadır. İnşaatlarda iş kazalarını önlemek için risk hiyerarşisinde en son sırada yer alan kişisel koruyucuların tek güvenlik önlemi gibi algılanması ise en büyük sorunlardan birisidir. İş Kazalarını önlemede yeni bir kavram olarak ortaya çıkan İş Güvenliği İçin Tasarım veya Tasarım Yoluyla İş Güvenliği (Prevention through Design-PtD) kavramı, tasarım aşamasında tehlike analizinin yapılmasını, tasarımdaki değişiklikler ile tehlikelerin ortadan kaldırılmasını veya risklerin azaltılmasını gündeme almaktadır. Tasarım Yoluyla İş Güvenliği (TYİG), iş güvenliği için gerekli geçici toplu koruma önlemlerini tasarlamak (örneğin iskele veya korkuluk tasarımı) olmayıp, tamamen yapının tasarımındaki değişikliklere odaklanmaktadır. Örneğin parapet duvarlarının yüksek tasarımı ve imalatının yüksekten düşme riskini azaltması, duvar veya döşemelere kalıcı olarak ankraj noktaları yerleştirilmesi ile imalat sırasında kişisel veya toplu koruyucuların montajını kolaylaştırması, çatı pencereleri çevresine kalıcı korkuluk yapılması veya bunların bombeli olarak imal edilmesi gibi uygulamalar giderek yaygınlık kazanmaktadır. Yapılan araştırmalar ölümlü kazaların neredeyse %60’ının iş başlamadan önce alınan tasarım kararlarıyla bağlantısını ortaya koymaktadır. İlk kez 1985 yılında Dünya Sağlık Örgütü tarafından tasarımcıların iş güvenliğini hesaba katarak tasarım yapmalarına dönük öneri, 1991 yılında Avrupa Birliği bünyesinde faaliyet gösteren pek çok kuruluş tarafından gündeme getirilmiş, İngiltere ve Avustralya’da bu konuda pek çok çalışma gerçekleştirilmiştir. İncelenen kaynaklar ve projelerden yola çıkarak tasarımda özellikle göz önünde tutulması gereken hususlar liste halinde verilmiş, gerçekleştirildiği durumda hangi tehlikeleri yok edeceği veya riskleri azaltacağı öneriler halinde sunulmuştur. Yapılan çalışmalar kavramsal düzeyde tasarım aşamasının, iş güvenliğini en fazla etkileyen aşama olduğunu ortaya koymakta ve bu bakış açısını temel almaktadır. Kazaları önleme stratejisinde en üst sırada tehlikeleri ortadan kaldırmak, kaldırılamıyorsa farklı yöntemler kullanarak riskleri azaltmak başlıkların en üst sırada yer alan başlıklar olup, bunların yerine getirilmesi tasarım aşamasında gerçekleştirilebilir. Daha az iş kazası riski içeren tasarım ve yapım teknikleri işin bir boyutudur. Tasarımın diğer boyutu ise, kaza önleme hiyerarşisinde daha alt sıralarda yer alan iş güvenliği sistemlerinin kurulması ve yerleştirilmesi açısından tasarımın buna elverişli olmasıdır. Tüm çalışmalarda, tasarım aşamasında maliyeti artırsa da, sonraki aşamalarda verimli, güvenli ve hızlı bir çalışma yapmak için İş Güvenliği için Tasarım kavramının önemi vurgulanmaktadır.
Doç. Dr. G. Emre Gürcanlı' ya ait makalenin tamamına buradan ulaşabilirsiniz.
0 yorum:
Yorum Gönder