ü
toplum düzen kuralları
• Din kuralları
• Örf ve Adet kuralları
• Görenek kuralları
• Hukuk kuralları
ü
Hukuk; bireyin bireyle, bireyin devlet ve malla olan
ilişkilerini düzenleyen kurallar bütünüdür
·
Pozitif / İdeal hukuk; Bir ülkede fiilen uygulanan bütün hukuk
kurallarıdır. olması arzulanan doğal hukukun adıdır ki daha çok felsefik bir
manayı ifade eder. Örneğin; herkes evinin önünü temiz tutsa
·
Maddi / Şekli hukuk; Maddi
Hukuk; doğrudan doğruya toplumsal düzeni sağlayıp insan ilişkilerinde meydana
gelen sorunları çözmeye yönelik hükümler içeren hukuk’dur.
ü
Normlar hiyeraşisine göre alt basamakta yer alan norm
geçerliliğini üst basamakta bulunandan alır ve ona uygun olmak zorundadır.
·
Anayasa
·
Yasa
·
yasa hükmünde kararname
·
Tüzük
·
Yönetmelik
·
Genelge
ü
Anayasa
·
Anayasa devletin şeklini, yapısınıorganlarının görev ve
yetkilerini, bunların birbiriyle olan ilişkilerini, kişilerinin temel hakkı ve
özgürlüklerini düzenleyen temel hukuktur. 2709 sayılı 1982 Anayasamızın
dayandığı beş temelilke vardır.
• Milli devlet ilkesi
• Demokratik ilkesi
• Laik devlet ilkesi
• Sosyal devlet ilkesi
• Hukuk devleti ilkesidir.
·
Klasik manada devletin üç görevi olup, bunları karşılayan
birbirindenbağımsız fakat koordineli çalışan üç organı mevcuttur. “Kuvvetler
ayrılığına”göre çalışan ve “3 Y kuralı” olarak anılan bu organlar sırasıyla;
yasama,yürütme ve yargıdır.
ü
Yasa
·
Yürütme organınca (siyasal iktidar ya da bakanlar kurulu)
hazırlananhukuksal nitelikli tasarımların ki buna “yasa tasarısı” denir ilgili
komisyondagörüşülüp benimsemesinden sonra, Meclis Genel Kurulunda maddeler
itibariyle tartışılıp kabulü ve Cumhurbaşkanı tarafından
imzalanıp Resmi Gazete de yayımlanma süreçlerini tamamlayan düzenlemedir kanun.
·
Eğer ilgili tasarımlar, Bakanlar Kurulunca değil de halk
temsilcileri(milletvekilleri) tarafından hazırlanırsa, o zaman “yasa teklifi”
veya “yasaönerisi” adını alırlar.
ü
KHK
·
Bu hem bir yasa hem de kararnamedir. Yasadır çünkü daha evvel
çıkarılan bir yasayla konusu süresi mahiyeti ve uygulanacağı alan belirtilmek
kaydıyla hükümete böyle bir düzenleme yapma yetkisi verilmektedir. Ya da
meydana gelen fevkalade bir durum (deprem, ayaklanma, salgın hastalık vb. )
nedeniyle siyasal iktidar o fevkalade durumları gerektirdiği ve acil önlemleri
alarak uygulamaya koymakta ve fakat yasama meclisini 24 saat zarfında
toplantıya çağırarak aldığı önlemleri TBMM’nin iradesine sunmaktadır. Meclis
kabulveya ret eder.
·
Cumhurbaşkanı tarafından imzalanır ve Resmi Gazete’de yayınlanırlar.
Bunlar yayınladıkları
gün yürürlüğe girerler.
·
Anayasa ile uyumlu olmak zorundadırlar. Bunların denetimi
anayasamahkemesince yapılır.
·
olağanüstü ve sıkıyönetim hallerinde
CumhurbaşkanlığınınBaşkanlığında toplanarak çıkarılan yasa hükmündeki kararnameler
hakkındaanayasa aykırılı iddiasıyla anayasa mahkemesinde iptal davası açılamaz.
·
İptaldavasını
Cumhurbaşkanı ana muhalefet partisi ile TBMM’deki mevcutmilletvekilleri 1/5i
açabilir.
ü
Tüzük
·
Bakanlar kurulu yasalarınuygulamasını göstermek ya dakanunla
emredilen işleri belirtmek
üzere kanuna aykırı olmamak ve Danıştay’ın incelemesinden
geçirilmek koşuluyla tüzükler
çıkarabilir.
·
Bir hükümet tasarrufuolan tüzük Cumhurbaşkanıncaimzalanır ve
Resmi Gazete yayınlanır
ü
Yönetmelik
·
Başbakanlık bakanlıklar vediğer kamu tüzel kişileri
tarafındangörev alanlarıyla ilgili kanunların ve
tüzüklerin uygulamasını sağlamak maksadıyla çıkarılan hukuksal
düzenlemelerdir
ü
tebliğ
hukuksal durumları ilgili kimselere duyuru üzere üst makamlarca
yazılan açıklamalardır.
ü
Genelge
Genelge, üst yönetim birimlerince özellikle yasal düzenlemelerin
nasıl yorumlanması ve uygulanması gerektiği hususlarında alt yönetim
kademelerine ve bütün ilgilere gönderilen ayrıntılı düzenlemelerdir.
ü
Yönerge
Herhangi bir konuda takipedilecek yol ve yöntem için üst makamlardakiler
tarafından astlara verilen buyruğa (yönerge) denir. Bazen bu hukuksal kavram
“talimat” ya da “direktif” olarak adlandırılır.
0 yorum:
Yorum Gönder