Ders Notları - Ulusal Kuruluşlar

Ulusal İş Sağlığı ve Güvenliği Konseyi

ü  Sekizinci Beş Yıllık Kalkınma Planında; iş sağlığı ve güvenliği önlemleriningeliştirilerek iş sağlığı ve güvenliğine ilişkin ölçüm, meslek hastalıklarınınortaya çıkartılması, işyeri hekimliği, danışmanlık, eğitim hizmetleri, meslekhastalıkları hastaneleri, denetim vb. hizmetlerin yeniden yapılandırılarakgeliştirilmesi amaç ve politika olarak yer almaktadır

ü  02/2005 tarih ve 755 sayılı onayı ile "Ulusal İş Sağlığı ve Güvenliği Konseyi’’ kurulmuştur.

ü  Konsey, sosyal taraflar (işçi ve işveren sendikaları), ilgili kamukurumları, üniversiteler, sivil toplum kuruluşları, ilgili diğer kurum vekuruluş temsilcilerinden oluşur.

ü  Konsey, iki önemli belge kabul etmiştir. Bunlardanbiri Konseyin çalışma yönergesidir; diğeri de 2006-2008 yılında iş sağlığıgüvenliği alanında yürütülecek eylemlerin ana çerçevesini verecek olanulusal eylem planıdır.

Çalışma ve Sosyal Güvenlik Bakanlığı

ü  1936’ da 3008 sayılı ilk İş Kanunu uyarınca iktisat bakanlığının bünyesinde İş İdaresi olarak kuruldu.

ü  1945’ de Çalışma Bakanlığı kuruldu.

ü  1971’ de 1475 sayılı İş Kanunu çıkarıldı.

ü  1974’ de Çalışma ve Sosyal Güvenlik Bakanlığı oldu.

ü  1974’ de İşçi sağlığı ve güvenliği tüzüğü yayınlandı.

ü  2000’ de İş Sağlığı ve Güvenliği Genel Müdürlüğü Kuruldu.

ü  2003’ de 4857 sayılı İş Kanunu Çıkarıldı.

ü  2003’ de YODÇEM, Eğitim ve Araştırma Merkezi ÇASGEM’e dönüştürüldü.

ü  2003’ de İş Sağlığı ve Güvenliği (İSG) yönetmeliği yayınlandı.

ü  28 Mart 2006’ da Danıştay TMMOB’ nin itirazı üzerine İSG yönetmeliği ile ilgili yürütmeyi durdurma kararı verdi..

ü  12 Mayıs 2008’ de 5763 sayılı kanunla 4857 sayılı kanunun İSG ile maddelerinde değişiklik yapılarak bazı konular yeniden tanımlandı

İŞ SAĞLIĞI VE GÜVENLİĞİ GENEL MÜDÜRLÜĞÜ

ü  Ülkemizde iş sağlığı ve güvenliğinin sağlanması görevi, 1945 yılında kurulan Çalışma Bakanlığı bünyesinde İşçi Sağlığı Genel Müdürlüğüne verilmiştir.

ü  Denetim hizmetlerinin bir başka birimde örgütlenmesi nedeniyle Genel Müdürlük, 1983 tarihinde İşçi Sağlığı Daire Başkanlığına dönüştürülmüştür.

ü  İşçi Sağlığı Daire Başkanlığı, 04/10/2000  tarihinde İŞ SAĞLIĞI VE GÜVENLİĞİ GENEL MÜDÜRLÜĞÜ olarakyeniden teşkilatlandırılmıştır

ü  İş Sağlığı Ve Güvenliği Genel Müdürlüğünün Görevleri;

·         İş sağlığı ve güvenliği konularında, mevzuatın uygulanmasını sağlamak ve mevzuat çalışması yapmak,

·         Ulusal politikaları belirlemek ve bu politikalar çerçevesinde programlar hazırlamak,

·         Ulusal ve uluslararası kurum ve kuruluşlarla işbirliği ve koordinasyonu sağlamak,

·         Etkin denetim sağlamak amacıyla gerekli önerilerde bulunmak ve sonuçlarını izlemek,

·         Standart çalışmaları yapmak, normlar hazırlamak ve geliştirmek, ölçüm değerlendirme, teknik kontrol, eğitim, danışmanlık, uzmanlık ve bunları  yapan kişi ve kuruluşları inceleyerek değerlendirmek ve yetki vermek,

·         Kişisel koruyucuların ve makine koruyucularının imalatını yapacak kişi ve kuruluşlara yetki vermek, ithal edilecek kişisel koruyucuların ve makine  koruyucularının standartlara uygunluğunu ve bu hususlarda usul ve esasları belirlemek

·         İş sağlığı ve güvenliği ile iş kazaları ve meslek hastalıklarının önlenmesi konularında inceleme ve araştırma çalışmalarını planlayıp programlamak ve uygulanmasını sağlamak,

·         Faaliyet konuları ile ilgili yayım ve dokümantasyon çalışmaları yapmak ve istatistikleri düzenlemek,

·         Mesleki eğitim görenler, rehabilite edilenler, özel risk grupları ve kamu hizmetlerinde çalışanlar da dahil olmak üzere tüm çalışanların iş kazaları ve meslek hastalıklarına karşı korunmaları amacıyla gerekli çalışmaları yaparak tedbirlerin alınmasını sağlamak,

·         İş Sağlığı ve Güvenliği Merkezi ve Bölge Laboratuvarlarının çalışmalarını düzenlemek, yönetmek ve denetlemek

·         İş sağlığı ve güvenliği bilincinin oluşturulması,

·         İş sağlığı ve güvenliği ile ilgili düzenlemeleri çağdaş bir temele oturtmak ve günümüz teknolojisine cevap verecek yeterliliğe ulaştırmak,

·         Özellikle KOBİ’lere yönelik olarak iş sağlığı ve güvenliği alanındadanışmanlık hizmeti verilmesi,

·         Eğitici, özendirici, yol gösterici faaliyetlerde bulunulması,

·         İşyeri ortam ölçümlerinin, inceleme ve araştırma faaliyetlerinin nicelikve niteliklerinin artırılması

·         Uluslararası kuruluşlarla işbirliği ve ortak çalışma alanlarınınoluşturulması

·         İş kazaları ve meslek hastalıkları konusunda veri tabanı oluşturulmasıamacıyla gelişmiş bir kayıt bildirim sistemi hazırlanması

·         İş kazaları ve meslek hastalıkları vakalarının minimum düzeyeindirilmesi

İSGÜM

ü  İSGÜM, Türk Hükümeti ve Uluslararası Çalışma Örgütü (ILO) arasında yapılananlaşmayla Uluslararası Çalışma Koşullarını ve Çevresini İyileştirme Programı(PIACT) çerçevesinde, Çalışma ve Sosyal Güvenlik Bakanlığı, İş Sağlığı veGüvenliği Genel Müdürlüğünün alt birimi olarak 1968 yılında kurulmuştur.

ü  İSGÜM’ ün Görev ve Amaçları

·         İş sağlığı ve Güvenliği alanında verilen ölçüm ve analiz hizmetleri sunmak,

·         Sağlıklı ve güvenli iş ortamında, ulusal mevzuata uygun, ulusal veuluslararası standartlarda hizmet vermek,

·         İşyeri ortamının sağlık ve güvenlik açısından taşıdığı riskler konusundaaraştırmalar yapılması, fiziksel maruziyet ölçülmesi ve bu konuda metod vestratejiler geliştirilmesi,

·         Risk değerlendirilmesi, ergonomi, ve kişisel koruyucu donanımlarkonusunda bilgilendirme ve İSGÜM Müdürlüğü hizmetleri kapsamında,merkez Labaratuarlarında yapılan gürültü, titreşim, aydınlatma, termal

konfor şartları ve toz ölçümü işlemlerinin düzenli bir şekilde yapılması faaliyetlerini yürütmek,

·         Deney Sonuç Raporları’ nın teknik yeterliliğini kontrol ederek onaylamak

İş Teftiş Kurulu Başkanlığı

ü  28.8.1979 tarihinde çıkarılan İş Teftiş Tüzüğü ile İş Teftiş Kurulu Başkanlığı fiilen kurulmuştur

ü  Ülkemizde dayanağını TBMM tarafından onaylanan uluslararası birsözleşmeden alan tek denetim örgütlenmesi, iş denetimidir.

ü  Görevleri;

·         Çalışma hayatıyla ilgili mevzuatın uygulanmasını denetlemek,

·         İş teftişiyle ilgili mevzuat çalışması yapmak ve mevzuatta görülen boşlukve aksaklıkların giderilmesi için alınması gerekli önlemler konusundagörüş bildirmek,

·         İş teftişiyle ilgili istatistikleri tutmak, değerlendirmek, yorumlamak veyayınlanmasını sağlamak,

(ÇASGEM) Çalışma ve Sosyal Güvenlik Eğitim ve Araştırma Merkezi

ü  1955 yılında Yakın ve Orta Doğu Çalışma Enstitüsü (YODÇE) adıyla İstanbul'da kurulmuştur. 09.01.1985 tarih ve 3146 sayılı Kanunla, Bakanlığın bağlı kuruluşları arasında yer almış ve bağımsız bütçeye kavuşmuştur.

ü  16.07.2003 tarihinde  "Çalışma ve Sosyal Güvenlik Eğitim ve Araştırma Merkezi" (ÇASGEM) olarak değiştirilmiştir.

ü  Sadece eğitim enstitüsü ya da eğitim merkezi olarak anılan kurumun adına "eğitim" faaliyetlerine ek olarak "araştırma" faaliyeti de eklenmiş ve kurumun görevi; "çalışma yaşamında eğitim ve araştırma" olarak belirlenmiştir.

Sosyal Güvenlik Kurumu (SGK)

ü  1946’ da İşçi Sigortaları Kurumu olarak kuruldu.

ü  1965’ de 506 sayılı kanunla Sosyal Sigortalar Kurumu adını almıştır.

ü  1971’ de esnaf sanatkar ve bağımsız çalışanlar için Bağ-Kur kuruldu.

ü  1950’ de 5434 sayılı kanunla kamuda çalışanlar için Emekli Sandığıkuruldu.

ü  20.05.2006 tarihli ve 26173 sayılı Resmi Gazetede yayımlanarakyürürlüğe giren 5502 sayılı Sosyal Güvenlik Kurumu Kanunu ile kurulmuşolup,Sosyal Sigortalar Kurumu Başkanlığı, Bağ-Kur Genel Müdürlüğü ve Emekli

Sandığı Genel Müdürlüğü’nü aynı çatı altında toplanmıştır

ü  Görevleri;

·         Ulusal kalkınma strateji ve politikaları ile yıllık uygulama programlarınıdikkate alarak sosyal güvenlik politikalarını uygulamak, bu politikalarıngeliştirilmesine yönelik çalışmalar yapmak.

·         Hizmet sunduğu gerçek ve tüzel kişileri hak ve yükümlülükleri konusundabilgilendirmek, haklarının kullanılmasını ve yükümlülüklerinin yerinegetirilmesini kolaylaştırmak.

·         Sosyal güvenliğe ilişkin konularda; uluslararası gelişmeleri izlemek, AvrupaBirliği ve Uluslararası kuruluşlar ile işbirliği yapmak, yabancı ülkelerleyapılacak sosyal güvenlik sözleşmelerine ilişkin gerekli çalışmaları yürütmek,usulüne göre yürürlüğe konulmuş uluslararası antlaşmaları uygulamak.

·         Sosyal güvenlik alanında, kamu idareleri arasında koordinasyon ve işbirliğinisağlamak.

Sağlık Bakanlığı

ü  Sağlık Bakanlığı 1920’ de kuruldu.

ü  1930’ da Hıfzısıhha kanunu çıkarıldı. İşçiler hıfzısıhhası düzenlemeleri ile ÇSG Bakanlığı kurulana kadar iş sağlığı çalışmaları yürütüldü

İşçi ve İşveren Kuruluşları (sendikalar)

ü  1952’ de TÜRK-İŞ kuruldu.

ü  1967’ de DİSK kuruldu.

ü  1976’ da HAK-İŞ kuruldu.

ü  TİSK 1961 yılında İstanbul İşveren Sendikaları Birliği olarak kuruldu. 1962yılında şu anki ismini aldı.

Kamu Kurumu Niteliğindeki Meslek Kuruluşları

ü  TMMOB

ü  Türk Tabibler Birliği

ü  Türkiye Barolar Birliği